Je zou denken dat vooral volwassenen zich bewust worden van narcisme bij de mensen in hun omgeving. Tenminste, ik dacht er als jonge twintiger nog niet zo diep over na over welke persoonlijkheidsstoornis mijn moeder kon lijden. Ik wist wel dat er iets met haar aan de hand, maar ik had geen idee wat. Mijn verbazing was echter groot toen ik afgelopen week werd aangesproken door een vriend van mijn zoon, ze zijn respectievelijk 20 en 19. Ze hadden samen een gesprek over relaties en hoe het kon dat de relatie van de vriend stukgelopen was. Tja, je zou denken: dat is normaal op die leeftijd, wat het eigenlijk ook is. Er zijn wel mensen die al vanaf hun tienerjaren samen zijn, maar dat zijn toch mooie uitzonderingen.
Mijn zoon en zijn vriend praatten over hun bepaalde persoonskenmerken en eigenschappen die ze hadden en hoe ze omgaan met hun vriendin. De vriend vertelde dat hij zijn vriendin geregeld niet goed behandeld had en dat hij zich daar op dat moment bewust van was, maar hij kon zijn eigen gedrag niet tegenhouden. Hij wou anders reageren, maar dat lukte gewoon niet. Het was alsof hij op dat moment twee persoonlijkheden had. Het klonk mij best verontrustend in de oren. Hij vertelde dat hij op internet had gezocht wat dit typische gedrag kon betekenen en hij kwam uit op narcisme.
Mijn zoon vertelde vervolgens dat ik, zijn moeder, net een boek had geschreven over mijn ervaringen met een narcistische moeder. Dat vond de vriend interessant, hij wou eens even met mij praten. Hij verdacht inmiddels ook zijn moeder en opa van narcistisch gedrag, maar hij was er niet helemaal zeker van. Er waren wel kenmerken die overeenkwamen, ook bij hemzelf en dat was iets waar hij wel van was geschrokken. Hij wou helemaal geen narcist zijn, hij wou eigenlijk gewoon een aardig persoon zijn. Omdat hij zo was geschrokken van zijn eigen kleine zelf-onderzoek, was hij al een paar keer bij een therapeut geweest om zijn eigen gedrag te analyseren.
Dat stelde mij gerust: hij was géén narcist. Alleen al het feit dat hij naar zichzelf durft te kijken en niet bang is te erkennen dat hij fouten heeft gemaakt in de relatie met zijn ex-vriendin, maakt dat hij in ieder geval géén narcist is.
Wat hij wel heeft weet ik natuurlijk ook niet, ik ben geen psycholoog of professional. Dat er iets is waar hij aan moet werken, is eigenlijk wel duidelijk.
De vriend was wel opgelucht dat hij waarschijnlijk geen narcist is. Ik heb er in ieder geval wel vertrouwen in dat het goed gaat komen met hem, hij wil er zijn best voor doen. Dat is al heel positief!
Narcisme begint zich pas écht te uiten rond de adolescentie, dan beginnen bepaalde narcistische karaktertrekken zicht te openbaren. Het ontwikkelt zich in de jeugd, genetisch, maar ook door de invloed van je ouders en je omgeving. Ik denk dat je de hele jonge narcist nog wel een beetje kunt bijsturen en hem of haar bewust kunt maken van zijn of haar gedrag. Hoe ouder de narcist, hoe minder bewust hij of zij zich zal zijn van zijn of haar kwetsende gedrag. De narcist wordt immers constant gevoed door ‘onderdanig’ en ‘adorerend’ gedrag van de ander.
Ik vond het vooral zo mooi dat het juist én een man én jongere was die met mij over dit onderwerp wou praten. Ik hoor vaker dat mijn boek vooral door vrouwen (waarschijnlijk boven de 35, want dan begin je wat levenservaring op te doen) zal worden gelezen en een heel specifiek onderwerp heeft (en waar ik ook van uitging), maar is dat wel zo?
Dit gesprek betekende niet alleen veel voor deze twee jongvolwassenen, maar ook voor mij! Het houdt ook in dat de jongeren zich tegenwoordig bewust durven te zijn van zichzelf. Ze zijn niet bang om hun eigen fouten te erkennen en er iets aan te doen.
Zou dit een voortvloeisel zijn van de Coronacrisis? Ze zitten veel meer thuis dan voorheen, vervelen zich soms en gaan dan nadenken (filosoferen) over van alles en nog wat. Dat geeft mij ook weer hoop: het komt wel goed met deze jongeren. Ze zijn misschien even de weg kwijt door alle gedoe als lockdown, vaccins en online onderwijs, maar jongeren zijn nog flexibel en passen zich met wat hulp van ons ook wel weer aan de nieuwe omstandigheden aan.
Wil je hier op reageren? Vul dan het contactformulier in of stuur een mail naar: info@liefdeloos.com.