Het heden, 2024: mijn vader
Eerder plaatste ik al twee updates over hoe het ná mijn boek is gegaan, nu volgt er eentje uit het heden.
Hoewel ik het contact met mijn moeder heb verbroken, is de band met mijn vader altijd sterk gebleven. Ondanks dat ik soms een ‘lastig kind was’, stond hij altijd voor me klaar. Als ik het moeilijk had hielp hij me er doorheen. Gewoon door er te zijn, maar ook op andere vlakken. Hij oordeelde nooit over mijn besluiten of acties, maar was er altijd als eerste bij om te helpen. Dat waardeer ik nog steeds enorm.
Ook hij was slachtoffer van mijn moeder, maar dat heeft hij nooit beseft totdat hij mijn boek begon te lezen. Pas toen realiseerde hij zich beetje bij beetje hoe hij door zijn ex-vrouw is behandeld. Er vielen een hoop kwartjes op z’n plek. Ik zeg ‘beetje bij beetje’, want net zoals de meeste ‘slachtoffers’, moest dit nieuws ook bij hem een tijd lang indalen. Hij denkt nog steeds dat hij mijn moeder op andere gedachten kan brengen. Zo had hij vorig jaar bedacht dat hij wel ‘even’ bij haar kon langsgaan om uit te leggen waarom het eten bij mij vroeger zo moeizaam ging. Mijn vader begrijpt nu dat dit van mij uit geen kwade opzet was. Ik kon er gewoon niks aan kon doen en een jong kind zal zich niet expres lastig gedragen. Gelukkig heb ik het uit zijn hoofd kunnen praten om naar haar toe te gaan. Hij zou alleen maar uitgelachen en uitgescholden worden. Dat is hem gelukkig gespaard gebleven.
Hij is er dus altijd voor me geweest, een echte, liefdevolle vader!
Tegenwoordig zijn de rollen omgedraaid: mijn vader kan niet meer en nu sta ik voor hem klaar. Hij is 87 jaar en tot voor zo’n drie, vier maanden terug was hij een vitale, kwieke en gezonde oude man die nog geregeld wandelingen maakte en naar de winkel fietste. Hij was altijd bezig met iets. Ruim tien jaar geleden heeft hij een aantal tia’s gehad, waar hij afasie en apraxie aan heeft overgehouden. Daar heeft hij zich altijd goed mee kunnen redden en tot zo’n drie maanden terug woonde hij nog alleen in zijn huis. Dat vond hij ook fijn: lekker een beetje rommelen in huis (‘klommelen’ noemen wij het), een sudoku-puzzel maken, een beetje schrijven en lezen om zijn hersenen te trainen, muziek en voetballen luisteren op de radio… Zo hield hij zich de hele dag een beetje bezig. Hij had een paar uurtjes in de week hulp in de huishouding en logopedie. Het ging allemaal zijn gangetje.
Vorig jaar zomer begon hij te klagen over krampen in zijn kuiten en vroeg hij of ik eens wat boodschappen kon halen. Natuurlijk doe ik graag de boodschappen voor hem, geen probleem. Mijn zus kookte altijd al voor hem, dus daar had hij geen omkijken naar. Toen dacht ik al: pap wordt toch een dagje ouder…
Ik had ook gemerkt dat hij wat minder goed kon lopen en steeds wat vergeetachtiger begon te worden. Er ontstonden steeds wat meer zorgen over zijn gezondheid, maar mijn vader is heel goed in het verbloemen van pijn of problemen. Het gaat altijd goed, ook als het niet goed gaat. Dat hij vroeg om boodschappen te halen, vond ik heel veelbetekenend en zorgwekkend.
Ik had dus al in de gaten dat hij minder goed kon lopen en zoals bij veel oudere mensen gebeurt, is ook mijn vader eind vorig jaar gevallen. Hij wou ’s nachts een keer opstaan om naar het toilet te gaan, werd duizelig en kiepte om.
In plaats van dat hij mij of mijn zus belt en vertelt dat hij is gevallen, zegt hij helemaal niets. Ook niet toen mijn zus hem die ochtend belde om te vragen of alles goed was. Hij vertelde helemaal niks over zijn val van die nacht.
De dag erna zou hij met de taxi naar mij toe komen, want mijn dochter had een dansvoorstelling in het theater en hij wou graag zijn kleindochter zien dansen. Bovendien zouden we haar verjaardag vieren. Die ochtend belde mijn zus echter om te zeggen dat ze met onze vader naar het ziekenhuis ging, want hij was verward en had pijn in zijn schouder. Ze was die zaterdagochtend naar hem toe gegaan om nieuw eten te brengen, en ze had hem gedesillusioneerd aangetroffen.
Uiteindelijk bleek hij zijn schouder uit de kom te hebben. Dat schijnt ontzettend pijnlijk te zijn en de gedachte dat mijn vader daar twee dagen mee heeft rondgelopen is ronduit ondraaglijk. Waarom zegt hij niks? Hoe komt het dat hij zo stoer wil zijn en niet kan toegeven dat hij gevallen is en pijn heeft? Héél veel pijn… Men denkt dat hij zó veel pijn heeft gehad dat hij daardoor verward is geraakt (delirium). Ik vind het zo zielig voor hem, dat we er niet voor hem waren. Echter moet ik dat ook weer loslaten, want ik had het niet kunnen weten. Je kunt niet altijd ruiken dat er iets aan de hand is als de ander niets zegt.
Nadat de schouder weer terug in de kom was gezet, mocht mijn vader terug naar huis. Hij kreeg gelijk drie keer per dag thuishulp, bij het wassen, aankleden, eten maken en naar bed gaan. Ook sliep hij beneden op de bank in plaats van boven in zijn eigen bed. Dat was veiliger, dachten we.
Hij bleef echter wankel op zijn benen, waardoor hij een paar dagen later opnieuw is gevallen tijdens de nacht. Nu een stuk harder en nóg ongelukkiger. Hij was die ochtend wel in staat om naar mijn zus te bellen om te vertellen dat hij opnieuw was gevallen. Wederom naar het ziekenhuis, waar hij deze keer wel moest blijven, omdat het onverantwoord was om alleen in zijn huis te zitten. Na een paar weken ziekenhuis is hij overgebracht naar een verzorgingshuis waar hij in alle rust kan opknappen en herstellen, voor zover dit nog mogelijk is.
Met zijn mooie, hoge leeftijd merk ik dat zijn lijf moe begint te raken, maar zijn geest kan daar nog niet aan toegeven! Dat vind ik heel moeilijk om te zien: deze tegenstrijdigheid. Je wil wel, maar kan niet (meer). Zijn wil is momenteel sterker, maar voor hoe lang?
Hij heeft de hoop dat hij over een paar maanden naar zijn eigen huis kan terugkeren, maar het is nog maar afwachten of dat tot de mogelijkheden behoort. Waarschijnlijk niet. In plaats van lange wandelingen loopt hij nu met een rollator. Bovendien ziet hij niet altijd in dat hij die rollator écht moet gebruiken, omdat hij anders wankelt en opnieuw valt (wat dan ook al een paar keer is gebeurd, gelukkig nog zonder ernstige gevolgen).
Iedere week probeer ik minimaal twee keer naar hem toe te gaan, maar het liefste zou ik hem iedere dag willen bezoeken. Dat is echter niet realistisch, naast mijn drukke baan, zorg voor kinderen, huishouden en vrijwilligerswerk. Bovendien is het 40 km heen en 40 km terug, het kost zowat een halve dag.
Toch wil ik die twee keer proberen vol te houden, want hij was er ook altijd voor mij en ik zie dat hij zich verveelt in het verzorgingshuis. Dan is het juist fijn als er eens bezoek komt. Zijn familie is ook uitgedund, twee van zijn zussen zijn al overleden, de andere is ook ziek en zijn broer gaat ook al niet meer zo goed qua gezondheid. Hoewel hij goed verzorgd wordt en er geregeld activiteiten worden georganiseerd, zie ik dat hij niet gelukkig is op deze plek.
Ook ik zit met een tegenstrijdigheid: ik weet dat hij het liefste terug naar zijn eigen huis wil, maar realiseer me ook dat het niet veilig is voor hem.
Voorlopig probeer ik dus te rennen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer door te gaan… met genoeg kleine rustmomentjes voor mezelf. Ik weet dat die kleine momentjes heel belangrijk zijn, of het gaat lukken is de volgende vraag.
Maar ik wil er zoveel mogelijk zíjn voor mijn vader, net zoals hij dat altijd voor mij was.
